در این مقاله با استفاده از یک الگوی بسیار ساده و کاربردی که سالیان سال است از آن استفاده می کنید، با هم یاد خواهیم گرفت که چگونه استارتاپ بسازیم. الگوی من برای یاد دادن کارآفرینی، آشپزی است. زود قضاوت نکنید آن قدر شباهت بین آشپزی و کارآفرینی زیاد است که فکرش را هم نمی کنید!آشپزی همراه آفرینش است. آشپز با لوازمی که در حال حاضر در دست همه مردم موجود است، خوراکی می آفریند که هیچ انسان معمولی قادر به انجام آن نیست. دقیقا مثل کارآفرینان! کلی مشکل و دغدغه در جامعه وجود دارد. هنر من و شماست با کمک منابعی که داریم چیزی خلق کنیم به سادگی قابل کپی برداری نباشد و مشکل یک قسمت از جامعه را جوری حل کند که حاضر به پرداخت پول با کمال میل باشند، مثل یک وعده فسنجان جاافتاده…اقلام مورد نیاز برای راه اندازی یک استارتاپ :
ایده
تیم
بوم مدل کسب و کار
رشد
یک آشپز ماهر اول اقلام مورد نیازش را تهیه می کند که وسط کار دچار مشکل نشود. من هم برای شما اقلام مورد نیاز برای راه اندازی یک استارتاپ را آماده کردم!حالا تک تک این موارد را با هم بررسی کنیم. به این امید که در آخر این مقاله شما هم یک آشپز زبردست در تهیه استارتاپ شوید!
۱. ایده
تنها چیزی که مهم نیست
تعجب نکنید! اگر آشپزی کرده باشید انتخاب اینکه برای شام مهمانی قرمه سبزی بپزید یا قیمه آنقدر مسئله مهمی نیست. اصلی ترین چالش شما پخت آن غذا با کیفیتی است که همه انگشت به دهان بمانند.دنیای کارآفرینی هم دقیقا همین است. ایده مهم نیست، اجراست که حرف اول و آخر را می زند. باید ایده از مغز شما به روی دستان تان جاری شود تا محک خورده شود!غذا هرچه قدر هم که در فکر آشپز لذیذ و جذاب باشد تا زمانی که پخته نشود، مفت هم نمی‌ارزد. حاضرید برای فکر خوبه یک آشپز به او هزینه پرداخت کنید؟!
کارآفرین‌نماها این چنینند. مدام درحال آلوده کردن محیط با ایده های گندیده در ذهن شان هستند. اگر دوست و همکاری در این شرایط دارید حتما تا بیشتر آلوده نشدید و شما را کارآفرین‌نما نکرده از او فاصله بگیرید. برخلاف باور عموم داشتن ایده هیچ ارزش و مزیت بالخصوصی نیست!ایده در دنیای استارتاپ ها چند ویژگی خیلی خاص و ویژه دارد:الف – ایده الهام شدنی نیست
قطعا شما هم جمله یک ایده توپ به ذهنم رسیده را زیاد شنیده اید یا شاید زیاد استفاده کرده باشید. یک کارآفرین به محض خطور ایده به ذهنش اولا آن را در دفترچه یا نوتی از گوشی یادداشت می کند، دوما زمانی آن را به عنوان ایده با دیگران درمیان می گذارد که با یکی از ابزارهای بوم ناب یا بوم مدل کسب و کار شروع به بررسی آن ایده کرده و مشغول پرورش آن باشد. یک کارآفرین در مسیر پرورش ایده دیگران را در جریان می گذارد، نه در زمان الهام!ب – ایده فروختنی نیست
هیچ کس در هیچ جای دنیا حاضر به پرداخت تومنی به ازای ایده نیست (مثال فکر پختن قرمه سبزی خاطرتان هست) پس الکی برای فروختن ایده نه وقت خودتان را تلف کنید نه وقت دیگران را و به فکر پرورش و تبدیل ایده به یک برنامه ملموس باشید. این روزها آن قدر می شنوم که از فروش ایده یا گشتن به دنبال سرمایه‌گذار برای ایده می شنوم و سراغم می‌آیند که طاقتم تمام شده! هیچ سرمایه‌گذار که چه عرض کنم هیچ دیوانه ای حاضر به پرداخت پول برای ایده نیست همه به دنبال نقشه چهارچوب و برنامه اند والسلام شد تمام.مطالعه کنید : چرخ زندگی : در مسیر موفقیت کجا ایستاده ایم؟
ج – ایده دزدیدنی نیست
خدایی ناکرده شما هم جزو آن دسته نباشید که فکر میکنند با گفتن ایده، ایده شان دزدیده می شود! در دنیا هیچ مغزی، مثل مغز دیگری کار نمی کند. حتی دوقلوهای همسانی را در دنیا نمی‌توان پیدا کرد که دقیقا مثل هم فکر کنند. ایده هم یک جرقه و تلنگر است و شما در زمان بیان ایده حرفی از برنامه اجرایی آن نمی‌زنید. پس اگر در لحظه ای که شما ایده تان را با من مطرح می‌کنید شروع به کار روی آن بکنیم، قطعا خروجی تلاش و برنامه اجرایی من یک دنیا با خروجی سیستم شما تفاوت خواهد داشت. پس موقع مطرح کردن نگران چه چیزی هستید. ثانیا شما قطعا از قانون طلایی ایده در دنیای کسب و کار و کارآفرینی بی اطلاع‌اید که این حرف بی اساس را می‌زنید!
د – ایده ماندنی نیست
قطعا با مطالعه قانون بالا به این درک رسیدید که هیچ ایده ای دزدیدنی نیست و از این مسئله مهم تر هیچ ایده ای ماندنی نیست. یعنی اگر خیلی خوشبینانه به محض رسیدن ایده به ذهن‌تان دست به کار شوید یک نفز قبل از شما مشغول تلاش برای رساندن آن ایده به نتیجه است. این حقیقت برای ناامید کردن شما نیست، برای از بین بردن توهم شما در منحصربفرد بودن و هل دادن شما در مسیر اجرایی کردن ایده تان است. اسنپ اول شروع کرد ولی تپسی و ماکسیم و … بازار خودشان را دارند.در نهایت تمام این صحبت ها به این معنی نیست که یک ایده معیوب به موفقیت می‌رسد. تفاوت املت و قرمه سبزی از هیچ کس پوشیده نیست و طرح ریزی پایه ای شما باید با جرقه ای قوی شروع شود. در مقاله دیگری راه های پیداکردن یک ایده جانانه را با شما در میان خواهم گذاشت.
۲. تیم
این عجیب ترین مساوی دنیاست. توان تیم، قطعا از توان جداگانه فرد به فرد اعضای آن بیشتر است و این راز ارزشمندی تمام تیم هاست. هیچ آشپزی به تنها قادر به سرو غذا برای ۱۰۰ نفر نخواهد بود ولی اگر تیم درستی تشکیل داده باشد تهیه غذای صد نفر خنده دار است.
خیلی از کارآفرینان جوان که دنبال راه اندازی استارتاپ هستند تمام تلاش شان را می کنند که تیم از نابغه ها وغول ها را جمع در کنار هم جمع کنند، غافل ازینکه تیم کارآفرین تیم مورچه هاست. بهتر است بچه درسخون ها را به حال خودشان بگذارید. اینجا باید به دنبال مرد عمل بگردیم.مهارت های تی T شکل یا پی Π باشد چه بهتر
در تیم های استارتاپی هیچ کس همه کاره نیست ولی همه باید از همه کارها سردربیاورند. مهارت تی شکل ( T ) یعنی یه داشتن یک مهارت کاملا تخصصی و سر در آوردن از بقیه کارها. در مباحث جدید کارآفرینی صحبت بر سر مهارت های پی شکل ( Π : عدد پی یادتان هست ) است به این معنی که در وقتی به عنوان یک عضو وارد تیم کارآفرینی می شوید باید حداقل در دو مهارت متخصص باشید و از بقیه مهارت ها هم سردربیاورید.
تیم خالق کسب و کار است و سرمایه گذارها روی تیم سرمایه گذاری می کند نه ایده! چون متوجه این نکته است که یک تیم خوب آن قدر با یک ایده کلنجار خواهد رفت تا به درآمد برسد. اگر تیم خوبی دارید ولی ایده ندارید، شتاب دهنده ها و افراد صاحب ایده ای زیادی هستند که به دنبال تیم می گردند تا با آن ها در میان بگذارند.
گوش کردن
اگر دوست دارید که عمر فعالیتی تیمی شما طولانی باشد، به عنوان شخصی که هم کارآفرینی کرده و هم کارآفرینی تدریس می کند به شدت به شما توصیه می کنم به این مهارت به عنوان یکی از مهارت های کلیدی در دنیای کارآفرینی نگاه ویژه داشته باشید. اگر جایی حرفی از آموزش گوش دادن فعال بود حتما به همراه تمام اعضای تیم شرکت کنید.
مقاله مرتبط : تیم ناب – هفت اصل برای ساختن تیم های استارتاپی
۳. بوم مدل کسب و کار
در مقاله دیگری، نحوه درست طراحی بوم مدل کسب و کار برای کسب و کارهای ایرانی را توضیح داده ام. تفاوت کار برای شما که به دنبال کارآفرینی با این بوم هستید در این است که باید مدلی از کسب و کار که هنوز وجود ندارد را با استفاده از ابزارهای این بوم شبیه سازی کنید تا به این نیتجه برسید که آیا راه اندازی این کسب و کار توجیه اقتصادی دارد یا نه!این بوم کاملا هوشمندانه تمام اجزای استارتاپ شما را در برمی‌گیرد. نکته حایز اهمیت در خصوص بوم مدل کسب و کار این است که ایده شما کامل شده این بوم است، نه فقط قسمت ارزش پیشنهادی برای مشتری! باید تمام بلوک ها تکمیل باشد تا درخصوص بازدهی استارتاپ بتوانید اظهار نظر کنید. در واقع این بوم طرح کسب و کار یا همان بیزینس پلن با شکل و قیافه ای جدید است.بوم ناب
اش ماوریا این در این بوم تغییرات کاربردی و به درد بخوری ایجاد کرد و اسم این بوم با توجه به متد نوپای ناب یا لین استارتاپ، اریک ریز، بوم ناب یا لین کنوس گذاشت. رویکرد این بوم کاملا کارآفرینانه است و بلوک هایی از بوم مدل کسب و کار از قبیل شرکای کلیدی و فعالیت های کلیدی، با بلوک های مساله و راه حل جایگزین شده است.شما در بوم ناب به دنبال مدل ارتباط با مشتریان خیالی خود نیستید بلکه به جای این بلوک باید برتری مطلق خود را باعث ربودن گوی سرعت از بقیه رقبا می شود را شناسایی کنید.انتخاب با شماست با کدام یک شروع به کار کنید ولی اگر نظر من را می خواهید حتما سراغ بوم ناب بروید.